ယူနီကုတ်ဆီသွားဖို့ လမ်းပြပါ၊ လက်ညှိုးထိုး လမ်းမညှွန်ပါနှင့်

အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့မှာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ယူနီကုတ်စနစ်ကို ပြောင်းလဲ သုံးစွဲရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဆယ်စုနှစ်နဲ့ချီ အချိန်ကြာညောင်းခဲ့တဲ့ ဇော်ဂျီ-ယူနီကုတ် မြန်မာဖောင့် ပြဿနာကြီးရဲ့ အဆုံးသတ်လို့ ယူဆရတဲ့ အချိန်ကာလပေါ့။

ဟုတ်ပါတယ် “ယူဆတယ်” လို့ ကျွန်တော်ရေးပါတယ်။ အော်ပရေတာတွေ လိုင်စင်ချထားပေးပြီး ၅ နှစ်လောက်ကြာတဲ့အထိ ဆက်သွယ်ရေးကော်မရှင် မဖွဲ့နိုင်သေးတဲ့နိုင်ငံ (ဆက်သွယ်ရေးကော်မရှင် ဥပဒေတောင် ခုလထဲမှာမှ ထွက်လာတာပါ)၊ ဆင်းမ်ကတ်တွေ မှတ်ပုံမတင်ရင် ကတ်ဖျက်သိမ်းမယ်လို့ အကြိမ်ကြိမ် ကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့ပေမယ့် ခုထိ ဘာမှ ဖြစ်မလာတဲ့တိုင်းပြည်မှာ ကျွန်တော် နေနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော် “ယူဆတယ်” လို့ ကျွန်တော်ရေးပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ကွန်ပျူတာ ဖက်ဒရေးရှင်းအပါအဝင် အဖွဲ့အစည်းနဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ချို့က လူထု ယူနီကုတ်စနစ်ကို ပြောင်းလဲသုံးစွဲဖို့အတွက် အင်တိုက်အားတိုက် တွန်းအားပေး ကူညီနေကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ တွန်းအားဟာ ရွေ့ရဲ့လား။

မြန်မာနိုင်ငံ ကွန်ပျူတာ ဖက်ဒရေးရှင်းရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်ထဲမှာ ယူနီကုတ်နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ဆော့ဖ်ဝဲတွေကို အခမဲ့ ဒေါင်းလုတ်ဆွဲရယူဖို့ တင်ပေးထားပေးမယ့် ဆော့ဖ်ဝဲ နဲ့ ဆက်စပ် Pulg-in ဆော့ဖ်ဝဲတစ်ခုစီကို ဒေါင်းလုတ်ချထားတဲ့ အရေအတွက်ဟာ ထောင်ဂဏန်းစီသာရှိကြောင်း တွေ့ရပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဒီပုံနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ဘယ်လို ပြောင်းလဲကြမလဲ။

ကျွန်တော်တို့ တိုင်းပြည်မယ် အသွင်ကူးပြောင်းချိန် စီမံခန့်ခွဲနိုင်တဲ့ အရည်အသွေး (Transactional Management) ကောင်းကောင်း မရှိထားပါဘူး။ ယူနီနဲ့ ဇော်ဂျီဟာ ဒီပြဿနာအတွက် သိသာထင်ရှားတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ်သက်သေ တစ်ခုပါပဲ။ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာမို့ ဒီအပြောင်းအလဲဟာ ကြီးမားတဲ့ အပြောင်းအလဲတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

ခေါက်ရိုးကျိုးပြီး အသားကျနေတဲ့ သာမန် ဖုန်း/ကွန်ပျူတာအသုံးပြုသူတွေကို အဆင်ပြေပြေ အကျွမ်းတဝင်ရှိရှိ အသွင်ကူးပြောင်းပေးနိုင်ဖို့ တိကျတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေနဲ့ ထိရောက်တဲ့ အသိပညာပေးမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ ကြေညာချက်တွေဟာ အရာရာ မပြောင်းလဲပေးနိုင်ပါဘူး။ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာလုပ်ချင်ရင် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ ထိရောက်တဲ့ ကမ်ပိန်းတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ လက်တစ်ဆုပ်စာ လူနည်းစုက ဖေ့စ်ဘုတ်ပေါ် ပို့စ်တင်ပြီး ဒါလုပ်ပါ ဒါလုပ်ပါ ပြောနေတာဟာ ထိရောက်တဲ့ နည်းလမ်းတော့မဟုတ်လှပါဘူး။

ဘာကို ဘယ်လို လုပ်ရမလဲဆိုတဲ့ Tutorial Video တွေ၊ Demo video တွေ၊ User Manual တွေ လွယ်လင့်တကူ လက်လှမ်းမီအောင်ချပြထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အစီအမံတိုင်းမှာလဲ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ အသိပညာနဲ့ ပညာရေးအဆင့်အတန်းကို ထည့်တွက်ရပါမယ်။ ဒါကိုထည့်မတွက်ပဲ ငါတို့တော့ ပြောပြီးပြီ ပြောင်းကြဆိုရင် တကယ့် အကူးအပြောင်းကာလမှာ ကြီးမားတဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ မိတ်ဆွေတစ်ယောက် စကားကို ယူပြောရမယ်ဆိုရင် အခုပြသနာက ဘယ်နေ့ကျရင် ရေကူးပြိုင်ပွဲရှိတယ်။ မင်းရေကူးပြိုင်ရမယ်၊ ရေကူးတယ်ဆိုတာ ဒီလိုဆိုပြီး ကုန်းပေါ်မယ် လက်လေး ယက်ပြ ခြေလေးခတ်ပြသလိုဖြစ်နေတယ်။

ခု အပြောင်းအလဲမှာ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဦးဆောင်သူအဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ပြည်တွင်းက လူထုကို Behavioral Research မလုပ်ခဲ့ကြဘူးလို့ ထောက်ပြတာမျိုးတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ အချိန်ကာလသတ်မှတ်ချက်တစ်ခုနဲ့ လူနည်းစုကနေ စတင်ပြီး စမ်းသပ်မှုတွေ သုတေသနလုပ်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ချေ အခက်အခဲတွေကို ကနဦးလေ့လာတာတွေ အရင်လုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဝုန်းခနဲ ဒိုင်းခနဲ တစ်နိုင်ငံလုံး ရုတ်ချည်းပြောင်းလဲတာဟာ ဝုန်းခနဲ ဒိုင်းခနဲ ပရမ်းပတာဖြစ်ရပ်တွေကို တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ ဖြစ်လာနိုင်စေပါလိမ့်မယ်။

“ကျွန်တော့်မိန်းမပို့တဲ့ Text Message ယူနီကုတ်မဖြစ်သရွှေ့ ကျွန်တော်လည်း ဇော်ဂျီ ဆက်သုံးနေမှာပဲ” ဆိုတဲ့ အွန်လိုင်းပေါ်က ဟာသလေးဟာ လက်တွေ့မှာ လူထုတစ်ကယ်ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာတွေကို ထင်ဟပ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်တိုင်က ပြောင်းလို့ ရပေမယ့် ကိုယ်နဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေ၊ လုပ်ငန်းတွေ မပြောင်းသရွှေ့ ကိုယ်လည်း ပြောင်းမရသေးဘူးဆိုတဲ့ လူတွေ ထုနဲ့ထေး ရှိနေဆဲပါ။ ဖေ့စ်ဘုတ်လို လူမှုကွန်ယက်မျိုးက ဇော်ဂျီနဲ့ ယူနီကုတ် ၂ မျိုးလုံးကို သူ့ပလက်ဖောင်းပေါ်မှာ အဆင်ပြေပြေ ဖတ်နိုင်အောင် လုပ်ပေးထားတာကလည်း ပြဿနာတစ်ခုပါ။ လက်ကျန်အချိန် ၁ လ အတွင်းမှာ ဒီလူတွေကို ဘယ်လို ဆွဲခေါ်ကြမလဲ။

အခု စတင်သုံးစွဲရမယ့် ယူနီကုတ်စနစ်ဖြစ်တဲ့ ပြည်ထောင်စု ဖောင့် (Pyidaungsu Font) ထွက်ပေါ်နေတာ နှစ်အနည်းငယ် ရှိနေပါပြီ။ အစိုးရရုံးတွေမှာ သုံးစွဲနေတာလည်း အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ရှိနေပါပြီ။ ဒါပေမယ့် အစိုးရ ရုံးတိုင်း Myanmar 3 စနစ်ကို အခြေခံထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုဖောင့်ကို အပြည့်အဝ သုံးနေရဲ့လားလို့ မေးလာရင်တော့ No လို့ပဲ ဖြေရပါလိမ့်မယ်။ ဝန်ကြီးရုံးကို ပို့တဲ့စာတွေမှာ Myanmar 3 စနစ်နဲ့ သုံးပြီး ကျန်တဲ့ကိစ္စတွေမှာ အဆင်ပြေသလို အသုံးပြုနေတာမျိုးတွေ ရှိနေဆဲပါ။ ဒီပုံနဲ့ဆို လက်ကျန် တစ်လအတွင်း လူ သန်း ၅၀ ကျော်ကို ပြောင်းခိုင်းရင် ပိုခက်နိုင်တယ်။

နောက်ထပ် အရေးပါတဲ့ ပြဿနာက (မြန်မာပြည်က) အမျိုးမျိုးသော ယူနီကုတ်တွေဟာ User friendly မဖြစ်ပါဘူး။ ဥပမာ ကွန်ပျူတာမှာ Operation System ကို Version ပြောင်းတာမျိုး Office Software တွေကို Upgrade လုပ်တာမျိုးတွေ ပြုလုပ်တိုင်း ဒီဖောင့်တွေနဲ့ အဆင်ပြေပြေသုံးလို့ရအောင် တတ်သိနားလည်းသူတွေကို အကြိမ်ကြိမ် အခေါက်ခေါက် ရှာဖွေမေးမြန်းပြီး သုံးနေရတုန်းပါ။ လူထုအတွက် အဆင်မပြေသေးတဲ့ နောက်ထပ် ပြဿနာတစ်ခုကတော့ ''သဝေထိုး'' ကို အက္ခရာ နောက်မှ ရေးရတဲ့ ကိစ္စပါ။ ယူနီကုတ်စနစ်ဟာ စံစနစ်ဖြစ်တာမို့ မြန်မာ သတ်ပုံရေးနည်း အမှန်အတိုင်း ရေးရပါတယ်။ သင်ပုန်းကြီးအရ ရေးထုံးအမှန်ဆိုပေမဲ့ လက်တွေ့နဲ့ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကင်းကွာနေတာကတော့ ငြင်းမရပါဘူး။ ဒါကြောင့် မြန်မာယူနီကုတ်ဟာ Advance User တွေအတွက်ပဲ အဆင်ပြေနေပြီး End User တွေဖြစ်တဲ့ အခြေခံအကျဆုံး လူထုအတွက် အဆင်မပြေသလို ဖြစ်နေပါတယ်။

တခြားတစ်ဘက်မှာ ဇော်ဂျီဟာ ၂၀၀၈ ကနေစပြီး ခုချိန်ထိ ဘာမှ Upgrade မလုပ်ရပဲ Operation System အမျိုးမျိုး Microsoft Office ဆော့ဖ်ဝဲအမျိုးမျိုးမှာ အဆင်ပြေနေပါတယ်။ လူမှုကွန်ယက်တွေမှာ ဆိုရင်လည်း ဇော်ဂျီဖောင့်ကိုသာ အသုံးများတဲ့အတွက် ယူနီကုတ်သမားတွေဟာ သူ့စာလည်း ကိုယ်ဖတ်မရ ကိုယ့်စာလည်းသူများ ဖတ်မရနဲ့ တစ်သီးတစ်သန့်ကြီးဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။

ဒီလိုပြောတဲ့အတွက် ဇော်ဂျီကို ဆက်သုံးရမယ်လို့ ဆိုလိုချင်တာမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ယူနီကုတ်ဆီကို မဖြစ်မနေ သွားကို သွားရမှာပါ။ ယူနီကုတ်ဟာ ‘စံ’ စနစ်ဖြစ်တာမို့ လိုကို လိုအပ်ပါတယ်။ User Friendly ဖြစ်တဲ့ ယူနီကုတ်စနစ်မရှိတာကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ဇော်ဂျီနဲ့ သောင်တင်နေတာဖြစ်ပြီး နစ်နာနေတာတွေ အများကြီးပါပဲ။ ယူနီကုတ်ကို User Friendly ဖြစ်အောင် လုပ်နိုင်ရင် တစ်နိုင်ငံလုံး ဘာမှပြောစရာမလိုပဲ ပြောင်းကြပါလိမ့်မယ်။

ဥပမာ တစ်ခု ပေးရရင် ဇော်ဂျီရော ယူနီကုတ်ရော အားနည်းချက်ကိုယ်စီနဲ့ပါ။ ဒါပေမယ့် ဇော်ဂျီရဲ့ အားနည်းချက်တွေကို သာမာန်အသုံးပြုသူတစ်ယောက် အလွယ်တကူနားလည်ပြီး အဆင်ပြေပြေ ကျော်ဖြတ်နိုင်ပါတယ်။ ဘာခက်ခဲရှုပ်ထွေးတဲ့ အသိပညာမျိုးမှ မလိုအပ်ပါဘူး။ ယူနီကုတ်မှာတော့ ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။ သူ့ အခက်အခဲတွေကို ကျော်လွှားဖို့ နားလည်တတ်ကျွမ်းသူတစ်ယောက်ရဲ့ အကူအညီမပါပဲနဲ့ မကျော်လွှားနိုင်ပါဘူး။ ဥပမာ Microsoft Office မှာ ပြည်ထောင်စုဖောင့်ကို သုံးတဲ့အခါ မြန်မာလို ဂဏန်းတွေရိုက်ရင် အင်္ဂလိပ်လိုပဲ ပေါ်နေတဲ့ ပြဿနာရှိပါတယ်။ အဲ့ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် Pyidaungsu Number ဆိုတဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲကို ဒေါင်းလုတ်ထပ်ဆွဲရပြန်ပါတယ်။ အဲ့ဒါသိရဖို့ အတော်လေး မေးရမြန်းရလုပ်လိုက်ရပါတယ်။ ဒါက ဥပမာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အသုံးပြုသူ အများစုက ယူနီကုတ်ကို ပြောင်းချင်ကြလျက်နဲ့ ဇော်ဂျီကို ရွေးချယ်ရတာဟာ အဲ့ဒီလို ကိစ္စတွေကြောင့်ပါပဲ။ ဒါကြောင့် User friendly ဖြစ်လာတဲ့တစ်နေ့မှာ လူတိုင်းဟာ ယူနီကုတ်မှ ယူနီကုတ်ဖြစ်နေကြပါလိမ့်မယ်လို့ ဆိုတာပါ။

နောက်ပြီး ပြည်ထောင်စုဖောင့် သုံးလို့ရမယ့် Operation System တွေ၊ Version တွေကို ထုတ်ပြန်ပေးထားဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ Dadabase ဆော့ဖ်ဝဲတွေ၊ စာရင်းဇယား၊ အင်ဂျင်နီယာနဲ့ နယ်ပယ်အသီးသီးက ဆော့ဖ်ဝဲအမျိုးမျိုးမှာ အဆင်ပြေပြေသုံးနိုင်နေပြီလား၊ ဘယ်လိုဆော့ဖ်ဝဲတွေမှာ သုံးနိုင်ပြီး ဘယ်လိုဆော့ဖ်ဝဲတွေမှာ မသုံးနိုင်သေးဘူးလဲ။ မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းခေတ်ကြီးမို့ Apps Market ပေါ်ပြူလာဆော့ဖ်ဝဲတွေမှာ ဒီဖောင့်ကို အသုံးပြုလို့ရနိုင် မရနိုင်။ သိချင်တာ နားမလည်တာကို လွယ်လင့်တကူမေးလို့ရတဲ့ Hotline မျိုးတွေ ရှိမရှိ။ ဒါတွေ လုပ်ပြီးပြီလား။ ရှိနေပြီလား။

အဆင်မပြေမှုတွေကို လူထုက ဟိုလူ ဒီလူဆီ လိုက်မေးနေရမှာမဟုတ်ပါ။ သက်ဆိုင်သူတွေဘက်က ကြိုတင် အသိပေးနေရမှာသာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ဖုန်းမယ်ဆိုဒီလိုလုပ်ကြ ကွန်ပျူတာမှာဆို ဒီလိုစတာတွေကို စာတွေ ပုံတွေ ရှင်းလင်းချက် ဗီဒီယိုတွေနဲ့ လုပ်ပြပေးထားရမှာ။ လူထုအတွက် လွယ်ကူတယ်လို့ ခံစားရစေမယ့် ပံ့ပိုးမှုတွေ စဉ်ဆက်မပျက် စီစဉ်ထားပေးရမှာ။

ဒီလို အခက်အခဲတွေကို အလွယ်တကူဖြတ်ကျော်နိုင်တယ်ဆိုတာကို လူထု သိအောင်မလုပ်နိုင်သရွှေ့ လူတွေက အသုံးပြုဖို့ လက်တွန့်နေမှာပါပဲ။ ဒါကြောင့် ဒီယူနီကုတ်စနစ်ဟာ သုံးရလွယ်ကူတယ်၊ အသုံးတည့်တယ်ဆိုတာကို လူတွေ နားလည်လာအောင် လုပ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ဆိုတာပါ။ ဆောင်းပါးရဲ့ အစမှာပြောခဲ့သလိုပဲ လူထုဘက်က ယူနီကုတ်ကို လိုလိုလားလား အသုံးပြုချင်လာအောင် အသွင်ကူးပြောင်းပေးဖို့ ထိရောက်တဲ့ အသိပညာပေးမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ လူထု နားရည်ဝပြီး အပြည့်အဝ နားလည်မှသာ စိုးရိမ်စိတ်ကင်းကင်းနဲ့ ပြောင်းလဲကြမှာပါ။

လူထုတစ်ရပ်လုံးက ယူနီကုတ်ကို လိုလိုလားလားပြောင်းလဲ အသုံးပြုလာကြစေချင်တယ်ဆိုရင် ဒီစနစ်ဟာ ခက်ခဲနက်နဲတဲ့ ကိစ္စအကြီးကြီး တစ်ခုမဟုတ်ဘူးဆိုတာကို နားလည်သဘောပေါက်လာအောင် လုပ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ အချိန်ယူပြီး ပညာပေးပါ။ တိတိကျကျ လမ်းပြပါ။ လက်ညှိုးထိုး လမ်းပြရုံမလုပ်ပါနှင့်။ သိရလွယ်အောင်၊ နားလည်ရလွယ်အောင်၊ သုံးရလွယ်အောင် လုပ်ပေးလိုက်ပါ။ အားလုံး ပြောင်းလာပါလိမ့်မယ်။

Monywa Gazaette

၁၂၊ ၉၊ ၂၀၁၉

Vol 3,Issue 40

#Unicode #Zawgyi #SocialMedia