ရွက္ဖြယ္ကြန္ယက္

ဇာတ္ဝင္ခန္းက ရင္တဖိုဖို။ ရိုက္ကြင္းေပၚက အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးသည္ အေပၚယံအဝတ္အစားမ်ားကို ဖယ္ခြာခ်လိုက္သည္။ သူမ ေက်ာေျပာင္ေျပာင္သည္ ပကတိအဝတ္ကင္းမဲ့သြားသည္။ “ကတ္” ဟု ဒါရိုက္တာ၏ ေအာ္သံေၾကာင့္ အားလံုး စ်ာန္ဝင္ေနရာမွ လႈပ္ရွားသက္ဝင္လာၾကျပီး ေနာက္တစ္ခန္းအတြက္ျပင္ဆင္ၾကေလေတာ့သည္။

ယင္းျမင္ကြင္းမွာ လူမႈကြန္ယက္ေပၚတြင္ ဂယက္ထခဲ့သည့္ ရုပ္ရွင္ရိုက္ကြင္း Live ထုတ္လႊင့္မႈ ဗီဒီယိုဖိုင္တစ္ခုမွျဖစ္သည္။ အဆိုပါ Live ထုတ္လႊင့္မႈ ဗီဒီယုိဖိုင္သည္ လူမႈကြန္ယက္တြင္ တမဟုတ္ျခင္းပ်ံ႕ႏွံ႕သြားခဲ့ျပီး ဝင္ေရာက္ၾကည့္ရႈသူေပါင္း ၇ သိန္းခန္႔ရွိခဲ့သည္ဟု ဒါရိုက္တာျဖစ္သူက အြန္လုိင္းမီဒီယာတစ္ခုကို ေျဖဆိုသြားခဲ့သည္။

“သရုပ္​​ေဆာင္​မယ္​႔ မင္​းသမီး​ေနရာမွာ ကိုယ္​့မိသားစုထဲက တစ္​​ေယာက္​​ေယာက္​ကို အစားထိုးၾကည္​့ေလ။ ဒါ ဇာတ္​လမ္​းအရ ပံု​ေဖၚတာပဲဆိုတဲ့ အႏုပညာစိတ္​နဲ႔ သူကိုယ္​တိုင္​ ၾကည္​့ရဲလား။ အႏုပညာကို ပံု​ေဖၚတာဟာ အျပစ္​မဟုတ္​ဘူး။ နာမည္​ႀကီးခ်င္​လို႔ ျဖတ္​လမ္​းက ဇတ္​လမ္​းထြင္​တာ​ေတာ့ အျပစ္​ျဖစ္​သြာၿပီ။ ဒီေခတ္မွာ Facebook ေပၚမွာ လူေတြက ျဖစ္ခ်င္တုိင္းကို ျဖစ္ေနေတာ့တာပဲ” ဟု အဆိုပါ Live ထုတ္လႊင့္မႈကို ၾကည့္ရႈခဲ့သူတစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

ကန္႔ကြက္မႈ၊ အားေပးမႈႏွင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ မွတ္ခ်က္မ်ားအၾကားတြင္ အဆိုပါ Live ထုတ္လႊင့္မႈတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူမ်ားလည္း တမဟုတ္ျခင္း နာမည္ၾကီးသြားခဲ့သည္။ တဖက္တြင္ အႏုပညာကို တလြဲအသံုးခ်သည္ဟု ေဝဖန္ေနမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၾကည့္ရႈသူဦးေရမွာမူ တေန႔ထက္တေန႔ တိုးပြားလာေနဆဲ။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ မကိုက္ညီေၾကာင္း၊ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း၊ အရွက္မဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေယာက်ၤားမ်ားေရာ၊ မိန္းမမ်ားကပါ ဝင္ေရာက္ေျပာဆိုၾကသည္။ ရုပ္ရွင္မ်ားကို Rating သတ္မွတ္ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးသည့္အျပင္ လိင္အသားေပးဇာတ္လမ္းမ်ားကို ရိုက္ကူးခြင့္လည္းမျပဳထားသည့္ ႏုိင္ငံတြင္ လိင္ကိစၥကို ပကတိနီးပါးျပသထားသည့္ ဇာတ္ကားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ေဝဖန္မႈက မေသးလွေပ။

အဆိုပါ ရုပ္ရွင္အေပၚ ေဝဖန္မႈႏွင့္ မွတ္ခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာတုိ႔သည့္ လိင္အမႈကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ တင္းက်ပ္သည့္ လူမႈစည္းကမ္းမ်ားအၾကားတြင္ ေနထုိင္ေနၾကဆဲဟု ေယ်ဘုယ် ယူဆ၍ရသည္။ ဤသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါ၏ေလာ။

ယင္းႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ဆန္႔က်င္ဘက္ဆန္သည့္ အံ့အားသင့္ဖြယ္အခ်က္အလက္မ်ား ရွိေနသည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာရွိ Search Bar တြင္ Suggestion Word မ်ားရိုက္ထည့္ျပီး သိလို ျမင္လိုသည္မ်ားကို ရွာေဖြၾကသည္မွာ သမားရိုးက် လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ယင္းအတြက္ မည္သူကမွ် စိတ္စေႏွာင့္စနင္းျဖစ္စရာအေၾကာင္းမရွိလွေပ။

သို႔ေသာ္ အဆိုပါ ျငိမ္သက္ေနသည့္ ကန္ေရျပင္မွ Popular Search ဆိုသည့္ခဲငယ္ေလးကို ျပစ္ခ်ၾကည့္ပါက ငါးပါးတင္မက သံဃၤာစင္ပါ ေမွာက္ပါလိမ့္မည္။ Facebook က ၎တို႔၏ လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာ ထိပ္ပိုင္းရွိ Search box ကို အဆင့္ျမွင့္တင္မႈျပဳလုပ္သည့္အေနျဖင့္ Popular Search ဆိုသည့္ Feature တစ္ခု ထပ္မံထည့္သြင္းထားသည္။ ယင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို စတင္ထည့္သြင္းလိုက္ကတည္းက ယခင္ျပည္တြင္းရွိ Facebook အသံုးျပဳသူမ်ားအၾကား သိပင္သိျငားေသာ္လည္း ဖုန္းကြယ္ထားခဲ့ၾကေသာ အတြင္းစိတ္သႏၱန္မွ အေလ့အထမ်ားသည္ အဆိုပါ Popular Search feature ေပၚတြင္ ေဖြးခနဲ ထင္းခနဲ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ေပၚထြက္လာခဲ့ေလေတာ့သည္။ Popular Search တစ္ခုလံုး လိင္မႈကိစၥႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ ရွာေဖြမႈရလဒ္မ်ားခ်ည္း ေဖာ္ျပထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေလသည္။

ယင္းအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ေထာက္ျပမႈမ်ားရွိေသာ္ျငားလည္း ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္သိရွိေနခဲ့သည့္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုမွ်သာျဖစ္ခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္မူ ကမၻာသိ လူသိျပႆနာတစ္ခုျဖစ္လာေလေတာ့သည္။

Facebook အက္ပလီေကးရွင္း သို႔မဟုတ္ ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ အသံုးျပဳပါက Facebook ဝက္ဘ္စာမ်က္ႏွာ၏ ထိပ္ပိုင္းရွိ Search Box တြင္ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ အကၡရာတစ္ခုခုကို ခ်ေရးၾကည့္ပါ။ လိင္မႈေရးရာႏွင့္ စပ္ဆုိင္သည့္ စာသားမ်ား၊ အေဖာ္အခၽြတ္မင္းသမီးမ်ား၏ အမည္မ်ားႏွင့္ စာမ်က္ႏွာမ်ား၊ ညစ္ညမ္း Group မ်ားႏွင့္ Page မ်ား အရင္ဆံုးေပၚလာမည္ျဖစ္ျပီး ယင္း၏ ေအာက္တြင္မွသာ မိမိ၏ Friend List ထဲမွ အဆိုပါ အကၡရာပါဝင္သူမ်ား၏ အမည္မ်ား ေပၚလာမည္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကိစၥမွ Popular Search feature မေပၚခင္ကတည္းျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ ကိစၥပင္ ျဖစ္ေလသည္။

“ညီမအျမင္ကိုေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါက အဆင္မေျပဘူး။ ဒီလိုမ်ိဳးၾကီးေတြေပၚေနတာေတာ့ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူး။ ကိုယ္ရွာခ်င္တဲ့ လိုရင္း မေရာက္ဘူး။ ဒါက ေဇာ္ဂ်ီေတြ ယူနီကုတ္ေတြနဲ႕ ဆိုင္ေနမလားေပ့ါေနာ္။ ယူနီကုတ္နဲ႕ဆိုရင္ ဒီလိုမျဖစ္ေလာက္ဘူး။” ဟု သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ Facebook အသံုးျပဳသူ မေစာျပည့္နႏၵာက ဆိုသည္။

Facebook အပါအဝင္ လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ Google အပါအဝင္ ဝက္ဘ္ဆုိက္မ်ား၏ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးစနစ္သည္ Search Box တြင္ ထည့္သြင္းေရးသားလုိက္ေသာ သက္ဆုိင္ရာဘာသာစကားမွ အကၡရာစာလံုးကို Server ႏွင့္ တုိက္ဆုိင္စစ္ေဆး၍ အနီးစပ္ဆံုး ရလဒ္ကို ရွာေဖြေပးသည့္ စနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရွာေဖြမႈရလဒ္တုိင္းသည္ မိမိ ရိုက္ႏွိပ္လို္က္သည့္ စာလံုး (ေရြးခ်ယ္လုိက္သည့္ ဘာသာစကား) ကိုအသံုးျပဳ ရွာေဖြမႈမ်ားတြင္ လူအမ်ားဆံုးရွာေဖြထားသည့္ ရလဒ္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးသည္။ ဆိုလုိသည္မွာ ျပည္တြင္းမွ Facebook အသံုးျပဳသူအမ်ားစု၏ ရွာေဖြမႈမ်ားသည္ 18+ ဘက္သို႔ သိသိသာသာထင္ထင္ရွားရွား သြားေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕ေနရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံတကာတြင္ ယူနီကုတ္ စနစ္ကို တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳေနမႈေၾကာင့္ Search Box မွ တဆင့္ ရွာေဖြမႈမ်ားျပဳလုပ္ရာတြင္ Filter မ်ားမွတဆင့္ မသင့္ေတာ္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ခ်န္လွပ္၍ မိမိသိလိုသည့္ ရလဒ္ႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုး တိတိက်က်ျဖစ္ေအာင္ ရွာေဖြေပးႏုိင္သည္။ ျပည္တြင္းတြင္ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ယူနီကုတ္စနစ္ႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ ရွင္သန္ေနရသည့္အတြက္ ယင္းကဲ့သို႔ ရွာေဖြရာတြင္ Server က စကားလံုးမ်ား၏ ဆိုလိုရင္းကို နားမလည္ႏုိင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွာေဖြမႈမ်ားသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ တိုက္ဆုိင္ေဖာ္ျပေပးလုိက္ရာ 18+ မ်ားသာ စုျပံဳက်လာေတာ့သည္။

“အဲ့လိုမ်ိဳးစာသားေတြေပၚလာတာက လူကိုစိတ္အေႏွာင့္ယွက္ျဖစ္ေစတယ္။ ျပီးေတာ့ကိုယ္က အရင္တုန္းက ရွာထားသလိုမ်ိဳးၾကီး အမ်ားၾကီးေပၚလာတာ။” ဟု မေစာျပည့္နႏၵာက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။ အဆိုပါစာသားမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ အမွန္တကယ္အတြက္သာမက ပံုမွန္အသံုးျပဳသူမ်ားအားလံုးအတြက္ အခက္အခဲေတြ႕ေစသည့္ ျပႆနာျဖစ္သည္။

ယခင္က ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ ျပႆနာမ်ိဳး ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရဖူးသည့္ နာမည္ေက်ာ္ Search Engine ၾကီး Google ကမူ ေဇာ္ဂ်ီျဖင့္ စာရုိက္ရွာေဖြမႈမ်ားကို ယူနီကုတ္သုိ႔ ေျပာင္းလဲႏိုင္သည့္ စနစ္တစ္မ်ိဳးကို ၾကားခံအျဖစ္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳခဲ့ျပီးေနာက္ပိုင္း ယင္းျပႆနာကို ေျဖရွုင္းႏုိင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း Facebook ကဲ့သို႔ ေန႔စဥ္ လူတုိင္းနီးပါး နာရီႏွင့္ခ်ီ အသံုးျပဳေနျပီး ရွာေဖြမႈႏွင့္ Content သားမႈေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာျပဳလုပ္ေနေသာ လူမႈကြန္ယက္ဝက္ဆုိက္တြင္ ယင္းသို႔ Filter ထားရန္မွာ ယူနီကုတ္စနစ္သို႔ အျပည့္အဝ မကူးေျပာင္းႏုိင္သေရြ႕ နည္းပညာသေဘာအရမျဖစ္ႏုိင္ေသးေပ။

“အဲဒါက နည္းပညာအရေတာ့ ရွာရေဖြရလြယ္ေအာင္ မူလကတည္းက ေရးထားတာျဖစ္ေတာ့ မူလဖန္တီးသူေတြက ဒါကို ဒီစာလံုးက ဘာဆိုတာကို Keyword ခ်ၿပီး ကန္႔သတ္ေပးလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္၊ နည္းနည္း ႐ွဳပ္ေထြးေနတာေတြရွိေပမယ့္ Unicode ဘဲ သံုးလာမယ္ဆို Facebook ဘက္က လုပ္ရကိုင္ရလြယ္ လာမွာပါ။” ဟု အိုင္တီပညာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး Yagon Heartz Media & Business Solution ကုမၸဏီကို ဦးေဆာင္ေနသူ ကိုေဇာ္ေဇာ္မ်ိဳးလြင္က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

လက္ရွိတြင္မူ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားဘက္ကသာမက Facebook ဘက္ကလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းျခင္းမရွိေသးေသာေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ ညစ္ညမ္းစာမ်က္ႏွာမ်ား၊ ညစ္ညမ္းေသာ ေျပာဆိုေရးသားမႈမ်ား အလွ်ံအပယ္ တိုးပြားလာေနသည္။

ရွာေဖြမႈရလဒ္မ်ားတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ညစ္ညမ္းေသာစာသားမ်ားႏွင့္ Page မ်ား အလိုအေလ်ာက္ေပၚေပါက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ယင္းကိစၥရပ္မ်ားကို သိရွိလိုသူမ်ား ပံုမွန္ဝင္ေရာက္ၾကည့္ရႈမႈတိုးပြားလာေနသကဲ့သို႔ ယခင္က မသိမျမင္ဘူးသူမ်ားကိုလည္း ဆြဲေဆာင္ေနသည္။ သိခ်င္၍ ရွာေဖြျခင္းသည္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ဆႏၵႏွင့္သာ သက္ဆုိင္ေသာေၾကာင့္ ျပႆနာမဟုတ္ေသာ္လည္း သာမာန္ရွာေဖြမႈမ်ားျပဳလုပ္စဥ္တြင္ ယင္းအရာမ်ားကို ျမင္ေတြ႕ေနရျခင္းက စိတ္မဝင္စားသူကိုပင္ စိတ္ဝင္စားလာေအာင္ ဆြဲေဆာင္ေနသည့္အတြက္ ၾကီးမားလွသည့္ ျပႆနာျဖစ္သည္။

အထူးသျဖင့္ ပညာေရးစနစ္ႏွင့္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းတြင္ လိင္အသိပညာေပးမႈ လံုးဝမရွိပဲ အသိပညာေပးမႈမ်ားကိုပင္လွ်င္ ရွက္ရြံ႕ဖြယ္ ကိစၥတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားမႈမ်ားေၾကာင့္ အရာရာကို လက္တည့္စမ္းရန္၊ စူးစမ္းရန္ စိတ္အားထက္သန္ၾကသည့္ လူငယ္မ်ားအတြက္ မသင့္ေတာ္ေသာ စူးစမ္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ယင္းအေနအထားမ်ားက ညႊန္ျပေနသည္။

ထို႔အျပင္ တစ္ျခားအေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုမွာလည္း ျပည္တြင္းတြင္ ညစ္ညမ္းဝက္ဘ္ဆုိက္မ်ား၊ စာမ်က္ႏွာမ်ား ရွာေဖြမႈႏႈန္းျမင့္မားေနေသာေၾကာင့္သာ ယင္းသို႔ ရွာေဖြမႈတုိင္းတြင္ ညစ္ညမ္းစာသားမ်ားေပၚေနရျခင္းျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္လာျခင္းျဖစ္ေပသည္။

“ညစ္ညမ္း ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြ၊ page ေတြ နဲ႔ အသံုးျပဳသူေတြကိုခ်ည္း အျပစ္တင္လုိ႔ေတာ့မရဘူး။ ႏိုင္ငံတုိင္းမွာ ဒီလိုျပႆနာမ်ိဳးရွိတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္းက ပိုအေရးၾကီးပါတယ္။ လူဆိုတာက လူပဲေလ ဒါမ်ိဳးေတြ စိတ္ဝင္စားတာ ဓမၼတာပါပဲ။ လူမသိေစခ်င္တာလည္း ဓမၼတာပါပဲ။ အေရးၾကီးတာ စာလုံးေတြ စရိုက္ခ်ိန္မွာ တိတိက်က်ေပၚေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ရင္ ဒီျပႆနာကို ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ယူနီကုတ္စနစ္နဲ႔မွ အဆင္ေျပမယ္” ဟု အိုင္တီပညာရွင္ ကိုသီဟေစာကလည္း ဆိုသည္။

လက္ရွိ ကာလမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ပဋိသေႏၶတားေဆးေရာင္းခ်ရမႈႏႈန္းျမင့္တက္လာမႈ၊ သက္ငယ္ မုဒိမ္းမႈႏွင့္ အဓၶမျပဳက်င့္မႈအေရအတြက္ တိုးပြားလာမႈမ်ားသည္ လူသံုးမ်ားသည့္ လူမႈကြန္ယက္ေပၚရွိ ညစ္ညမ္းအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္၍ ဆက္စပ္မႈရွိႏုိင္ပါသည္။ အေၾကာင္းမွာမူ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တစ္ႏွစ္တည္းတြင္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝွမ္း အဓမၼျပဳက်င့္မႈေပါင္း ၁၄၀၅ ခုအထိရွိခဲ့ျပီး ယင္းအေရအတြက္မွာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကထက္ ၃၀% ခန္႔ ပိုမိုမ်ားျပားသကဲ့သုိ႔ လူမႈကြန္ယက္အသံုးျပဳမႈႏႈန္း ရုတ္ခ်ည္းျမင့္တက္လာသည့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အျမင့္ဆုံးပမာဏျဖစ္သည္။ ၂၀၁၇ စာရင္းဇယားမ်ားအရ အဓမၼသားေကာင္မ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီး ၅၀၇ ဦးႏွင့္ ကေလးငယ္ ၈၉၇ ဦးတို႔ ပါဝင္ခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က “အေၾကာင္းျပခ်က္ ခုိင္မာလွ်င္ ညစ္ညမ္းဝက္ဆုိက္မ်ား ပိတ္ေပးမည္” ဟု ဆက္သြယ္ေရးညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနမွ တရားဝင္ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ဖူးေသာ္လည္း ခုခ်ိန္အထိယင္းကိစၥကို ကိုင္တြယ္ေနသည့္ဟန္မရွိေပ။ တျခားတစ္ဖက္မွ ၾကည့္မည္ဆိုပါကလည္း ညစ္ညမ္းဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ားကို ပိတ္ပင္ျခင္းသည္ တစ္ခုတည္းေသာအေျဖမဟုတ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပထားၾကသည္။

လိင္မႈကိစၥသည္ လူအမ်ားအၾကားတြင္ ပိတ္ပင္တားဆီးရန္ ခက္ခဲေသာ စိတ္ဆႏၵျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယူနီကုတ္စနစ္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကို အလွ်င္အျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း၊ လူငယ္မ်ားအၾကား လိင္မႈေရးရာ အသိပညာေပးျခင္း၊ အင္တာနက္ႏွင့္ လူမႈကြန္ယက္အသံုးျပဳမႈဆုိင္ရာ က်င့္ဝတ္မ်ားကို အေျခခံပညာေက်ာင္းမ်ားတြင္ အသိညာေပးျခင္းႏွင့္ ညစ္ညမ္းစာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ ဝက္ဘ္ဆုိက္မ်ားကို စနစ္တက် ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းမ်ားကို ဟန္ခ်က္ညီညီ ျပဳလုပ္မွသာ ယင္းျပႆနာမ်ားကို အေကာင္းဆံုး ေျဖရွင္းႏုိင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

“Search Box ထဲ စာ႐ိုက္တိုင္း ဒီ Suggestion Word ေတြေပၚလာတာေတာ့ ဒီဘက္က အသံုးျပဳသူေတြဘက္က ဒါေတ ြရွာတာေဖြတာမ်ားေနတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေပါ့။ ဒီေတာ့ အျမင္အရဘဲ ေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရမ္းကို အလြဲသုံးမိေနတာလို႔ ေတြ႕ေနရသလို အမည္မဟုတ္တဲ့ အေကာင့္ေတြ ဒီလို ေပ့ေတြကို ကန္႔သတ္သြားဖို႔ဆိုတာကလဲ Facebook ကိုယ္တိုင္မွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ လုပ္ကိုလုပ္ေပးရမွာပါ။ ဒါကို လစ္လ်ဴ႐ွဳလို႔မရပါဘူး။ လိုအပ္ရင္ အစိုးရပိုင္းက ဒီကိစၥရပ္ေတြအပါအဝင္ သူ႔ဘက္က ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္တာေတြအတြက္ ဖိအားေပးသင့္ပါတယ္။ အခုက သံုးတဲ့သူေတြေၾကာင့္ ဒီလိုေတြျဖစ္ေနတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူး” ဟု ကိုေဇာ္ေဇာ္မ်ိဳးလြင္က ေထာက္ျပသည္။

Facebook အေနျဖင့္ ျမန္မာအသံုးျပဳသူမ်ား ယူနီကုတ္စနစ္သို႔ ကူးေျပာင္းလာရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟုဆိုသည္။ အသံုးျပဳသူမ်ားကို ယူနီကုတ္စနစ္အသံုးျပဳေစျခင္းျဖင့္ ၎တို႔၏ Content မ်ားမွ အမုန္းစကားႏွင့္ ညစ္ညမ္းကိစၥမ်ားကို ကိုင္တြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ထားေသာ္ျငားလည္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေစာင့္ရဦးမည့္ လကၡဏာရွိေနသည္။

“အဓိက က Contents Regulation ပါဘဲ။ Broadcasting law ထဲမွာ Content ကို Regulate လုပ္ထားေပမဲ႕ Nature ကမတူဘူး။ ဒါကို ခြဲရမယ္။ ဘယ္လို Content ဆို ဘယ္ Body ကတာဝန္ယူရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပ့ါ” ဟု ဥပေဒပညာရွင္ ဦးမင္းေတဇညြန္႔တင္ကလည္း မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ကိစၥမ်ား၏ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းမွာ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ ဆက္သြယ္ေရးေကာ္မရွင္ မထူေထာင္ႏိုင္ေသးေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူက ေထာက္ျပသည္။

“ခုျဖစ္ေနတဲ့ SIM card တို႔ Content တို႔ အားလံုးက ဆက္/ေကာ္မရွိလို႔ပါဘဲ” ဟု သူကဆိုသည္။

ႏိုင္ငံတကာဆက္သြယ္ေရး သမဂၢ၏ အစီရင္ခံစာအရ မိုဘိုင္းကြန္ရက္မ်ား တိုးတက္လာမႈေၾကာင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ခန္႔က အင္တာနက္ အသံုးျပဳလာၾကမည္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း မိုဘုိင္းဖုန္းအသံုးျပဳသူပမာဏမွာ လူဦးေရ၏ ၁၁၀% အထိ ေရာက္ရွိေနျပီျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ အသံုးျပဳအေရအတြက္ မ်ားျပားလာမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ညစ္ညမ္းဝက္ဆိုက္မ်ားႏွင့္ ညစ္ညမ္း ဓာတ္ပံု၊ ရုပ္ရွင္ႏွင့္ စာသားမ်ားတင္သည့္ လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာမ်ားလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအဝင္ ကမၻာတစ္ဝွမ္းတြင္ ထပ္မံတိုးပြားလာဦးမည္ျဖစ္သည္။

ယင္းအေနအထားတြင္ အင္တာနက္ေပၚမွ ညစ္ညမ္းအေၾကာင္းအရာမ်ားကို တားဆီးရန္ တာဝန္ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ Facebook ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ တိက်သည့္ အင္တာနက္မူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ထားဖို႔ လိုအပ္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ အမွန္တကယ္လိုအပ္ေနသည့္ ဆက္သြယ္ေရးေကာ္မရွင္ ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ယင္းမွတဆင့္ Content Regulation ကို ဖန္တီးႏုိင္ရန္လည္း ဦးစားေပးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရပါလိမ့္မည္။

လူတုိင္းတြင္ လိင္မႈကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္ပါဝင္စားမႈ အတုိင္းအတာကိုယ္စီရွိၾကပါသည္။ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားအရ ပြင့္လင္းမႈကို လက္ခံျခင္း လက္မခံျခင္းမွာမူ ကြဲျပားႏုိင္ေပသည္။ စိတ္ဝင္စားသူမ်ားႏွင့္ စိတ္မဝင္စားသူမ်ားကို ခြဲထုတ္၍ သီးျခားစီ လြတ္လပ္စြာ ရွင္သန္ေစဖို႔ လိုအပ္လွသည္။ ဤသို႔ မလုပ္ႏုိင္ပါလွ်င္မူ အျငင္းပြားမႈမ်ားျဖင့္သာ တစ္ရွက္က ႏွစ္ရွက္ျဖစ္ေပမည္။ အရင္ဆံုးအေနျဖင့္ Facebook ၏ Search Box ထဲမွ ညစ္ညမ္းစာသားမ်ားကို ဖယ္ထုတ္ႏုိင္လွ်င္ပင္ ဤျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ အေတာ္ ခရီးေရာက္ျပီဟု ဆိုႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

ႊThe Voice Weekly

Vol.14/No.36

15-21 Oct 2018

#SexualContent #Unicode #Zawgyi #Content